30 december Editoriaal: 2023 kondigt zich aan als een jaar vol veranderingen voor de landbouwsector

2023 kondigt zich aan als een jaar vol veranderingen voor de landbouwsector. We krijgen een nieuw GLB, er wordt gewerkt aan MAP 7, er is de hervorming van de pachtwet en ook het stikstofdossier wordt vervolgd. Hier spreken we dan enkel nog maar over regionale veranderingen. De mondiale uitdagingen zijn mogelijk nog groter. De oorlog in Oekraïne heeft de grondstoffenmarkten op zijn grondvesten doen daveren en heeft aangetoond hoe fragiel voedselvoorziening wel is. Daarnaast blijft het klimaat jaar na jaar de extremen opzoeken en het ziet er niet naar uit dat dit snel zal keren.

De landbouwer van vandaag is een manager in het kwadraat geworden, die al deze uitdagingen de baas moet kunnen. Het zijn bijna bovenmenselijke inspanningen die jullie dag in dag uit moeten leveren om de bevolking van kwalitatief gezond voedsel te voorzien. Meer dan ooit moet de maatschappij jullie, landbouwers, koesteren in de plaats van het jullie moeilijk te maken.

Graanmarkten koelen af maar blijven op een hoog niveau

Met de start van de oorlog in Oekraïne kenden de graanprijzen, die op dat moment al hoog waren, een spectaculaire stijging. Na de piek in mei koelden de markten geleidelijk af door onder meer goede oogsten in Rusland, Canada en Australië maar vooral door de totstandkoming van de graandeal. Door deze graandeal kon de graanexport vanuit Oekraïense havens via de Zwarte Zee hervat worden onder strikte voorwaarden. Sinds de piek in mei zakten de tarweprijzen ongeveer met € 100 per ton. Bij de korrelmaïsprijzen was de daling iets minder. De volatiliteit van de markten blijft wel zeer hoog en het minste gerucht over het opblazen van de graandeal is genoeg om de markten opnieuw te laten exploderen. De wereldstocks voor granen blijven namelijk de laagste in jaren en ook voor het seizoen 2023 wordt er opnieuw een hogere consumptie dan productie verwacht.

Net als wintertarwe was korrelmaïs in 2022 een teelt met een- goed financieel saldo dankzij de hoge korrelmaïsprijzen. Er moet wel rekening gehouden worden met hoge droogkosten waardoor vroegrijpe korrelmaïsrassen aangewezen zijn in de huidige omstandigheden. Dit goede financiële saldo geldt uiteraard enkel op voorwaarde dat de opbrengstverliezen ten gevolge van de droogte niet te hoog waren. Gelukkig weet de maïsveredeling steeds betere droogtetolerante maïsrassen te selecteren en op de markt te
brengen. Getuige daarvan de resultaten van de droogtetolerante Hydraneo-maïsrassen in de rassenproeven van 2022.

Melkprijzen op uitzonderlijk hoog niveau

De melkprijzen bevinden zich al een tijdje op een zeer hoog niveau, al zijn er wel signalen dat het maximum bereikt is. Zo verlaagde Milcobel in november zijn melkprijs voor het eerst in 20 maanden. De prijzen voor zowel mageremelkpoeder, boter als kaas zijn nu al een tijdje aan het dalen. Dat is geen verrassing want door de hoge melkprijzen wordt er stevig gemolken, wat voor een grotere melkaanvoer in de EU en de VS zorgt. Er is echter geen reden tot pessimisme. De hoge melkprijzen zorgen voor een uitstekend voedersaldo, zelfs bij de huidige krachtvoederprijzen die al maanden zeer hoog zijn.

Ondanks de goede melkprijzen draait het in essentie steeds om goede technische resultaten behalen. Door de hoge krachtvoederprijzen is melken uit ruwvoeder meer dan ooit interessant. Dat blijkt ook uit de boekhoudcijfers. Om veel melk uit ruwvoeder te halen, is natuurlijk kwaliteitsvol ruwvoeder met veel VEM nodig. En wie VEM zegt, denkt meteen aan de LGAN-maïsrassen.

Prijsstijgingen varkens- en rundsvlees grotendeels opgeslokt door hoge kosten

De hoogconjunctuur waarin de melkveehouderij zich momenteel bevindt, is er helaas niet voor de varkens- en vleesveehouders. De prijzen voor zowel varkens- als rundsvlees mogen zich dan wel op een duidelijk beter niveau bevinden dan de voorbije jaren, toch gaat de prijsverhoging bijna volledig op in de sterk toegenomen kosten. In beide gevallen zijn het vooral de voederkosten die het zwaarst doorwegen. Voor de varkenshouders blijft het in deze omstandigheden moeilijk om uit het dal te kruipen na een miserabel jaar 2021 dat diepe wonden geslagen heeft in de sector. Naast de hoge voederkosten blijven ook de kosten van meststoffen, lonen, brandstof en energie zeer hoog. Dit heeft naast een directe invloed op de rendabiliteit van landbouwbedrijven, ook indirect een weerslag omdat ook toeleverende bedrijven hun prijzen hierdoor moeten verhogen.

Nieuw GLB vanaf 1 januari

Ondertussen heeft ook de Europese Comissie groen licht gegeven voor de Vlaamse invulling van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid. Het nieuwe GLB zet meer dan ooit in op het milieu en het klimaat en focust op thema’s zoals blijvend grasland en organisch materiaal in de bodem. De veranderingen 0ten opzichte van het GLB 2014-2022 zijn groot: we
krijgen de definitie van de actieve landbouwer, de nieuwe regels rond bufferstroken langs waterlopen en de ecoregelingen. Er komt gewasrotatie in de plaats van gewasdiversificatie, en ook de inkomenssteun is grondig hervormd. Opnieuw een uitdaging voor de landbouwer om deze nieuwe regels in te passen in zijn bedrijfsvoering.

Om jullie hierover en over andere actuele thema’s goed te informeren, organiseren wij op donderdag 5 januari om 20.00 u. opnieuw een online-Agromeeting.

Thomas Truyen
Limagrain Belgium